RSS
Οι πραγματικά 100 καλύτερες ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου, για πρώτη φορά τόσο αναλυτικά στην ελληνική γλώσσα.

SOY CUBA - Είμαι η Κούβα 1964 (Mikhail Kalatozov):

Από τις πιο σημαντικές ταινίες του 20ου αιώνα, ένα πραγματικά παρ' ολίγο «χαμένο"» αριστούργημα. Ξεκινώντας με μια κατακόρυφη λήψη που ακόμα προκαλεί ίλιγγο στους σπουδαστές εικονοληψίας (η κάμερα «βουτάει» τέσσερις ορόφους προς τα κάτω για να καταλήξει στο βυθό μιας πισίνας) το «Είμαι Η Κούβα» ακύρωσε τους αισθητικούς περιορισμούς της εποχής, αψηφώντας οποιαδήποτε έλλειψη τεχνολογίας. Τέσσερις ιστορίες στην Κούβα του Μπατίστα, στην Κούβα που διψά για επανάσταση. Στην Αβάνα, η Μαρία νιώθει ντροπή όταν ένας άντρας που ενδιαφέρεται γι' αυτήν, ανακαλύπτει πώς η κοπέλα βγάζει το μεροκάματο. Ο Πέδρο, ένας γέρος αγρότης, μαθαίνει ότι η γη που καλλιεργεί, πωλείται σε μια εταιρεία. Ένας φοιτητής αντιμετωπίζει ένα πλήθος Αμερικανών ναυτών και αντικρίζει φίλους του να πυροβολούνται από αστυνομικούς, στην προσπάθειά τους να διανείμουν ένα φυλλάδιο για τον Κάστρο. Ο πόλεμος "χτυπά την πόρτα" των χωρικών Μαριάνο, Αμέλια και των 4 παιδιών τους, όταν οι δυνάμεις του Μπατίστα βομβαρδίζουν τους λόφους της περιοχής. Ο Kalatozov επιτυγχάνει όχι μόνο την επίτευξη της απόλυτης κινηματογραφικής συμφωνίας, αλλά πηγαίνει πολύ παρά πέρα. Κατ’ αρχήν έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώσει ένα προπαγανδιστικό φιλμάκι, παραγγελιά των κομματαρχών της Μόσχας, σε ένα εθνογραφικό ντοκιμαντέρ που θα το επαινούσε ο Jean Rouch. Κατά δεύτερον ανακαλύπτει ένα κινηματογραφικό αλφαβητάρι, όπου κάθε πλάνο αποτελεί από μόνο του μια δομημένη γραμματική, που δεν έχει καμία αντιστοιχία με τον ακαδημαϊκό λόγο. Το σινεμά ανακαλύπτει τον εαυτό του και αφήνει πίσω του τα ιδεολογικά στεγανά. Στα μακρόσυρτα μονοπλάνα, εκπληκτικής αισθητικής και συγχρονισμού με την παράλληλη δράση, να καταγράφεται στα συνεχόμενα τράβελινγκ που δοκιμάζει τις ακροβατικές επιδεξιότητες του κάμεραμαν Alexander Calzatti «στα όρια», γράφτηκε η «ιστορία» της Κούβας. Ευρυγώνιοι παραμορφωτικοί φακοί, φέρνουν στον ίδιο φλμικό χώρο, όλες αυτές τις ταξικές και φυλετικές αντιθέσεις, που κάνουν τη Κούβα ξεχωριστή. Ο Kalatozov εμπιστεύτηκε δυο ποιητές για να του γράψουν το σενάριο (τον Yevgeni Yevtushenko και τον Enrique Pineda Barnet) και αφέθηκε στον οίστρο του Sergei Urusevsky (αυτή η ταινία τον κατατάσσει δικαιωματικά ανάμεσα στους τρεις - τέσσερις κορυφαίους διευθυντές φωτογραφίας από συστάσεως κινηματογράφου). Η επίσημη πρεμιέρα (1964) προκάλεσε σοκ. Οι Κουβανοί, που περίμεναν ένα έργο ρεαλιστικό, πάγωσαν από τις χορευτικές κινήσεις της κάμερας και εν γένει από το οπτικό στυλ και τις πλαστικές συνθέσεις των Kalatozov - Urusevsky. Οι Σοβιετικοί τρόμαξαν με την ελευθερία και την άνεση με την οποία οι δυο λαμπροί εκπρόσωποί τους στα διεθνή κινηματογραφικά σαλόνια αγνόησαν το σοσιαλιστικό ρεαλισμό και υιοθέτησαν ένα μοντέρνο στυλ. Η ταινία δεν λογοκρίθηκε αλλά μπήκε στη ναφθαλίνη μέχρι τις αρχές του '90 οπότε οι Francis Ford Coppola και Martin Scorsese την αποκατέστησαν τεχνικά και την έφεραν στο προσκήνιο. Το «Είμαι η Κούβα» είναι μια τιτάνια προσπάθεια των Kalatozov - Urusevsky να παρουσιάσουν το πάθος για τη ζωή σε μια έκρηξη λυρισμού, δίνοντας προτεραιότητα στη φόρμα. Την οποία επαναπροσδιορίζουν ως ύψιστο μέσο έκφρασης. Η ζωή τούς δικαίωσε. Το «Eίμαι η Κούβα», πέρα από το επικαιρικό στοιχείο που αφορά το περιεχόμενο, συνοψίζει όλο το σινεμά μέχρι τις αρχές του '60. Από τον Eisenstein και τον Orson Welles μέχρι το φιλμ νουάρ.

3 σχόλια:

nidibou είπε...

Απίθανο.

¡H.lV.S.! είπε...

Ήδη έκανα κλικ στο «απίθανο» -πολύ καλό το σημείωμα -αντικειμενικό και ενημερωτικό
Πληροφοριακά κάποια στοιχεία ακόμη:
η -ασπρόμαυρη, 141΄, συμπαραγωγή ΕΣΣΔ-Κούβας του 1964 (soy cuba / ja kuba) υπάρχει πλέον μόνο στην επανέκδοση (παραγωγής Κόπολα & Σκορσέζε) από το αυθεντικό και μοναδικό διασωθέν αρνητικό με ρώσικο voice over.
Το Νοέμβρη του 1962 -εν μέσω της «κρίσης των πυράυλων», οι New York Times δημοσίευσαν ένα ρεπορτάζ του Reuter από την Αβάνα: “Ο Μιχαήλ Καλατόζοφ, ο σοβιετικός σκηνοθέτης του οποίου η ταινία ‘Όταν Περνούν οι Γερανοί’ είχε διεθνή απήχηση, ξεκινά μια Σοβιετικο- Κουβανική παραγωγή εδώ τον Ιανουάριο… Το φιλμ θα είναι βασισμένο σε ένα σενάριο του Σοβιετικού ποιητή Γεβγένι Γεβτουσένκο και του Κουβανού Ενρίκε Μπάρνετ”.
Ο Καλατόζοφ ήθελε πάντα να δημιουργεί μια νέα κινηματογραφική γλώσσα για να εκφράσει τα πολιτικά του πιστεύω δείχνοντας εδώ την “ιστορική αναγκαιότητα” της κουβανέζικης επανάστασης, μέσα από την καθολική αντίθεση -αντίσταση του λαού στον Μπατίστα (πχ ο Φιντέλ απλά αναφέρεται αλλά δεν εμφανίζεται καθόλου)
Οι πέντε αρχικά ενότητες (αποικιοκρατία - πόλη / τραγωδία των αγροτών / αγώνας εργατών - φοιτητών / αγώνας στα χωράφια και τέλος -φυσικά, στα βουνά & τελικός θρίαμβος) έγιναν τέσσερις -δεν μπήκε η 4η ενότητα (ο αγώνας στα χωράφια)
Η γνώμη του σκηνοθέτη για την ηθοποιία (με την ευκαιρία της ταινίας, αφού οι περισσότεροι δεν είχαν παίξει ποτέ και υπήρχαν πολλοί ερασιτέχνες) ήταν πως «ο κινηματογράφος δεν απαιτεί επαγγελματίες ηθοποιούς, γιατί αυτό που μετρά περισσότερο από οτιδήποτε είναι η ανθρώπινη παρουσία που από μόνη της δημιουργεί έναν χαρακτήρα στη μεγάλη οθόνη”. Βέβαια ο ίδιος στην πατρίδα είχε τη «μούσα» του την Τατιάνα Σαμοήλοβα (τόσο στους «γερανούς», όσο και στο -μετέπειτα [1960] «γράμμα» και κορυφαίους πρωταγωνιστές, τον Μπατάλωφ στους γερανούς και τον μοναδικό Σμογκτουνόφσκι -παρεμπιπτόντως τον καλύτερο Σαίξπηρ όλων των εποχών...) Και φυσικά το επίπεδο του Σοβιετικού cast ήταν κορυφαίο ακόμη και στα δεύτερα ονόματα ...
Αυτά για την ιστορία (ταινιών και ανθρώπων της 7η τέχνης, σε ανεπάρκεια σήμερα)
H.lV.S

¡H.lV.S.! είπε...

Δε μου το χώρεσε όλο το σχόλιο -συνεχίζω εδώ
Εκφράστηκα για το σημείωμα για το σημείωμα
Τώρα κάποια όπως «Η επίσημη πρεμιέρα (1964) προκάλεσε σοκ... Οι Κουβανοί, που περίμεναν ένα έργο ρεαλιστικό, πάγωσαν από τις χορευτικές κινήσεις της κάμερας και εν γένει από το οπτικό στυλ και τις πλαστικές συνθέσεις των Kalatozov - Urusevsky.... Οι Σοβιετικοί τρόμαξαν με την ελευθερία και την άνεση με την οποία οι δυο λαμπροί εκπρόσωποί τους στα διεθνή κινηματογραφικά σαλόνια αγνόησαν το σοσιαλιστικό ρεαλισμό και υιοθέτησαν ένα μοντέρνο στυλ» τα θεωρώ μάλλον αυθαίρετα
Επίσης δεν προκύπτει από κάπου πως η ταινία «μπήκε στη ναφθαλίνη» με την έννοια πως την «εξαφάνισαν» οι Σοβιετικοί, μέχρι τις αρχές του '90
Τέλος επειδή σχετικά με το «φόρμα & περιεχόμενο» υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις (από θέσεις αρχών κλπ) είναι μάλλον αφοριστικό εκείνο το «προτεραιότητα στη φόρμα, την οποία επαναπροσδιορίζουν ως ύψιστο μέσο έκφρασης και η ζωή τούς δικαίωσε».
Η γνώμη μου είναι πως ειδικά σ’ αυτή την ταινία -ανεξάρτητα από την πρωτοποριακή «φόρμα» είναι το περιεχόμενο, που την κάνει αυτό που είναι ή τέλος πάντων ο συνδυασμός των δύο - ισοδύναμα 50/50
Δες και αυτό: http://1895.revues.org/5087 (Le retour de Kalatozov. Coffret Mikhaïl Kalatozov Potemkine, 2014) του François Albera
Μιλάει για την απαγόρευση της ταινίας στις Ηνωμένες Πολιτείες και που δεν κυκλοφόρησε ποτέ στην Ευρώπη - (γιατί άραγε;;) και ότι η ταινία επανεμφανίστηκε το επόμενο έτος στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σαν Φρανσίσκο -ένα αντίγραφο χωρίς υπότιτλους, ο Kalatozov (πεθαμένος από το 1973) ανακαλύφθηκε και πάλι όταν τον είδαν Coppola και Scorcese, επίσης μόλις -μετά το 2000, κυκλοφόρησε στη Γαλλία τέθηκαν οι ίδιες ερωτήσεις: ποιος είναι ο Kalatozov;
Και παρακάτω (και για τις τρεις ταινίες -πελαργοί, γράμμα και Κούβα): μιλάει για ανεπαρκέστατη τεκμηρίωση, και λίγες σύντομες παρουσιάσεις λόγω του Françoise Navailh και για ερμηνευτικό σχόλιο του πιο ανακριβούς Samuel Blumenfeld ειδικά για την Κούβα «που περιβάλλεται από το ψεύτικο δίλημμα της «επίσημης δεξιοτεχνίας» και της «προπαγάνδας» -επί λέξει “Commentaire enfermé dans l’inusable dilemme « virtuosité formelle » et « propagande », coiffé de la question auteuriste par excellence”
Αυτά ! και επειδή τελευταία η ιστορία ξαναγράφεται καλό είναι να προσέχουμε.
Και εκείνο που -πάνω απ' όλα μετράει 57 χρόνια μετά την επανάσταση και 50 μετά τη δολοφονία του Τσε είναι πως
Η ΚΟΥΒΑ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ, ΖΩΝΤΑΝΗ!!
¡H.lV.S! - ¡Venceremos!




Δημοσίευση σχολίου

 
Copyright 2009 The 100 Best Movies Ever Made. All rights reserved.
Free WordPress Themes Presented by EZwpthemes.
Bloggerized by Miss Dothy