GERTRUD – Γερτρούδη 1964 (Carl Theodor Dreyer):

Μια ταινία ιερουργικής και τελετουργικής στατικότητας το θέμα της οποίας συνοψίζεται στη φράση «Η αγάπη είναι το παν» (Amor omnia), που θα γράψει η Γερτρούδη εν όσο ζει στον σταυρό του τάφου της. Η Γερτρούδη είναι το πορτραίτο μιας πραγματικά ανεξάρτητης γυναίκας που ο Ραφαηλίδης την αποκάλεσε «μνημείο στην ιστορία της εξέλιξης της κινηματογραφικής γλώσσας». Μια γυναίκα που καίγεται εσωτερικά, ζώντας αποκλειστικά και μόνο για τον απόλυτο έρωτα. Εδώ οι ηθοποιοί χρησιμοποιούνται ως «ενσαρκωμένα σύμβολα των ιδεών». Ο κεντρικός γυναικείος χαρακτήρας είναι το υπέρτατο σύμβολο της αδιάλλακτης, ασυμβίβαστης κι απόλυτης αγάπης, καθώς αρνείται έναν βολεμένο σύζυγο και δύο εραστές, για να ζήσει το υπόλοιπο του βίου της στην σοφία της μόνωσης. Λιτή σκηνοθεσία, η οποία επικεντρώνει το ενδιαφέρον περισσότερο στην ψυχή παρά στην δράση των χαρακτήρων, συνοψίζοντας στην αυστηρότητα του ντεκουπάζ και στην εικαστική γεωμετρία των πλάνων της, εκείνο το χαρακτηριστικά υπέροχο ύφος που ο Dreyer άφησε κληρονομιά στον παγκόσμιο κινηματογράφο. Μεγαλειώδης, σπαρακτική δράση που περιέχεται εντός της φαινομενικής ακινησίας, συμβολικός και μεταφυσικός χωρο-χρονικός καθορισμός σ’ αυτό το αριστουργηματικό κύκνειο άσμα του μεγάλου Δανού σκηνοθέτη. Σ’ αυτήν την ταινία επιβεβαιώνει έναν από τους χαρακτηρισμούς που έδωσαν οι κριτικοί στον σκηνοθέτη: ότι είναι ένας σκηνοθέτης του γυναικείου προσώπου. Η αφαίρεση, η λιτότητα και η αυστηρότητα χαρακτηρίζουν το σκηνοθετικό ύφος. Ο Dreyer , με εφόδιο την εντελώς ανένταχτη πίστη του, καταλήγει με γενναία βήματα στην απελπισία και την ανυπόκριτη αναμονή του θανάτου –και την εγγράφει αριστουργηματικά στην κινηματογραφική του φόρμα. Συναντάμε πλάνα μεγάλης διάρκειας, καθώς επίσης και προσεκτικά σχεδιασμένες κινήσεις της κάμερας, αλλά και μια επιμελή σύνθεση του κινηματογραφικού κάδρου. Καθώς η αφήγηση προχωρά, ο θεατής σιγά- σιγά αδιαφορεί για τα τεκταινόμενα και βυθίζεται στον εσωτερικό κόσμο της ηρωίδας. Αδιαφορώντας για τις περιπλοκές της αφήγησης, ο Dreyer και σ' αυτή την ταινία όπως και στις προηγούμενες εισέρχεται σ' ένα χώρο ελάχιστα κινηματογραφικό: είναι ο χώρος των συναισθημάτων, της εσωτερικής θλίψης και μελαγχολίας. Κινηματογραφώντας το πάθος σ' όλες τους τις εκφάνσεις, προσεγγίζει περιοχές ανέγγιχτες και παρθένες στον κινηματογραφικό φακό: η δράση του δεν έχει ως πρώτη ύλη γεγονότα, αλλά συναισθήματα. Εισβάλλει με λεπτότητα και διακριτικότητα στον εσωτερικό κόσμο της ηρωίδας του και κινηματογραφεί τα μαρτύρια της ψυχής και της καρδιάς. Μια από τις πιο αληθινά φεμινιστικές ταινίες στην ιστορία του σινεμά.